Zużyte sprzęty domowe – co z nimi zrobić?

Gdy urządzenie definitywnie odmówi współpracy, a koszt naprawy wynosi 50 proc. ceny nowego sprzętu, mamy dwie opcje. Możemy naprawić albo kupić nowy produkt, biorąc pod uwagę to, że naprawa jest ryzykowna, ponieważ nie gwarantuje długotrwałej sprawności. Jednak co zrobić ze starym, zepsutym sprzętem?

Zachowajmy świadomość ekologiczną

Na każdym opakowaniu czy instrukcji do małego i dużego sprzętu AGD widnieje znaczek, który ma duże znaczenie – nie wyrzucamy do śmietnika. Ani do pojemnika na odpady zmieszane, ani do plastików, makulatury czy szkła. W ten sposób możemy zanieczyścić glebę i wodę i narazić się na grzywnę w wysokości do 5000 zł.

Na jakie kategorie dzielą się elektroodpady?

W celu uporządkowania recyklingu elektroodpadów na terenie Unii Europejskiej, 4 lipca 2012 roku wprowadzono specjalną Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE, która podzieliła elektroodpady na 10 grup. Po kilku latach liczbę grup ograniczono do sześciu głównych, które do tej pory definiują kategorię odpadów poddawanych utylizacji.

Pierwszą kategorię stanowią odpady elektryczne, które działają na zasadzie wymiany temperatury, jak: lodówki, zamrażarki, pompy ciepła, klimatyzatory czy wolnostojące grzejniki elektryczne.
Drugą grupę elektroodpadów tworzą monitory i ekrany o przekątnej powyżej 100 cm oraz urządzenia wyposażone w takie ekrany, włączając w to duże telewizory.
Trzecia grupato lampy, świetlówki oraz diody elektroluminescencyjne i produkty pochodne.
Czwartą grupę tworzą wielkogabarytowe urządzenia elektryczne i elektroniczne, takie jak pralki, kuchenki, zmywarki, a także automaty do gier i napojów, szafy grające, głośniki i inne podobne.
Do piątej grupy zaliczamy małe urządzenia AGD, takie jak tostery, prostownice do włosów, suszarki, blendery, a także urządzenia medyczne, np. elektroniczne ciśnieniomierze.
Szóstą grupą elektroodpadów są małogabarytowe urządzenia o wymiarach nieprzekraczających 50 cm – smartfony, tablety, laptopy, słuchawki, odtwarzacze muzyczne, routery, urządzenia GPS i inne podobne.

Gdzie oddać zużyty sprzęt AGD?

Sklepy stacjonarne i internetowe

Przy zakupie nowego sprzętu AGD (lub RTV) dystrybutor ma obowiązek odebrać od nas zużyte urządzenie tego samego typu, który kupiliśmy. Dotyczy to zarówno sklepów stacjonarnych, jak i internetowych. Jeśli wybraliśmy opcję odbioru urządzenia w sklepie stacjonarnym, to do niego musimy dostarczyć stary sprzęt.

Duże sklepy stacjonarne (powyżej 400 m² powierzchni)

Duże sklepy stacjonarne mają obowiązek przyjęcia drobnego sprzętu, niezależnie od tego, czy kupujemy u nich nowy egzemplarz. Ważne jest, aby żaden z zewnętrznych wymiarów sprzętu nie przekraczał 25 cm.

Punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK)

Gminy są zobowiązane do tworzenia punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, łatwo dostępnych dla mieszkańców. Do PSZOK-u można oddać m.in. elektrośmieci. Informacje na ten lokalizacji PSZOK-u i odpadów, które przyjmuje punkt, powinny być udostępnione na stronach internetowych poszczególnych gmin albo w lokalnym zakładzie gospodarki komunalnej.

Objazd

Gdzieniegdzie organizowane są objazdowe zbiórki odpadów, które umożliwiają wygodne przekazanie sprzętu AGD bez konieczności dostarczania go do PSZOK-u na własną rękę. Niestety takie zbiórki są organizowane sporadycznie i zwykle nie obejmują większych urządzeń, jak pralki bądź lodówki.

Odbiór na telefon

Istnieje również możliwość zamówienia bezpłatnej usługi odbioru dużego sprzętu AGD i RTV przez telefon. Zazwyczaj odbiór odbywa się w ciągu kilku dni od zgłoszenia. Warto jednak pamiętać, że taka usługa często nie obejmuje wyniesienia sprzętu z mieszkania.

Ustawa zabrania odbioru niekompletnego sprzętu AGD i RTV przez inne podmioty niż punkty przetwarzania odpadów, komunalne punkty zbiórki odpadów czy duże sklepy z AGD i RTV. To ważne z uwagi na odpowiednie unieszkodliwienie niebezpiecznych składników odpadów i ochronę środowiska.

Co zrobić z nadal sprawnym urządzeniem?

Jeśli urządzenie jest nadal wartościowe i w dobrym stanie, można spróbować je sprzedać. Drobne AGD ma szansę znaleźć nabywcę, szczególnie jeśli jest w miarę nowe. Duży sprzęt, używany i leciwy, raczej trudniej znajdzie nabywcę, choć nie jest to niemożliwe. W takim przypadku należy jednak zaproponować znacznie niższą cenę niż za nowy sprzęt. Jeśli sprzęt jest mniej atrakcyjny lub stary, zawsze można go oddać za darmo poprzez serwisy ogłoszeniowe online lub lokalne grupy na platformach społecznościowych.

Nie zapominajmy także o możliwości oddania urządzenia członkom rodziny lub znajomym. Często może się okazać, że nasze nadal działające, ale nieodpowiednie dla naszego użytku AGD, świetni spełnią swoje zadanie u kogoś innego.

Zarządzanie i ubezpieczanie urządzeń elektronicznych

Aby przedłużyć żywotność urządzeń elektronicznych, trzeba dbać o nie od momentu zakupu. Warto zastanowić się nad wykupieniem ubezpieczenia, które pokryje koszty ewentualnej naprawy po upływie gwarancji. Dzięki temu unikniemy sytuacji, w której zrezygnujemy z naprawy ze względu na jej koszt, a rzecz zamiast służyć nam dalej stanie się odpadem.