Czym jest SENT i jak działa ten system?

Nawet dla osób zainteresowanych tematyką odpadową skrótowiec SENT nie zawsze jest zrozumiały. Czym zatem jest ów SENT? To po prostu system regulujący m.in. kwestie importu odpadów do Polski i wymagania dotyczące transportu odpadów z zagranicy.

Czemu służy SENT?  

SENT, czyli System Elektronicznej Notyfikacji Transportu, dotyczy przewozu towarów wrażliwych. Został wprowadzony ustawą z 9 marca 2017 roku, określającą zasady monitorowania przewozu drogowego i kolejowego. Jednym z podstawowych wymogów, nałożonych na przewoźników i firmy zaangażowane w przewóz towarów wrażliwych, jest obowiązek rejestracji na specjalnej platformie SENT. W ten sposób możliwe jest prowadzenie stałego nadzoru nad przewozem tych towarów.

Koncepcja Systemu Elektronicznego Nadzoru Transportu od początku była punktem sporu dla wielu uczestników przewozu towarów, których objęły regulacje. Niepokój powodowany przez niejasne zasady zgłoszeń i problemy techniczne z funkcjonowaniem systemu był potęgowany przez potencjalne sankcje finansowe, rzędu dziesiątek tysięcy złotych.

Chociaż SENT od początku wywołał kontrowersje, jego istota jest słuszna. Jego twórcom przyświeca idea ograniczenia szarej strefy i wykrywania nieprawidłowości w obrocie towarami objętymi kontrolą w ramach systemu. Poprzez wprowadzenie takiego systemu można skuteczniej zwalczać oszustów podatkowych, którzy szkodzą budżetowi państwa, ponieważ pozwalają nieuczciwie działającym podmiotom na oszczędności kosztem reszty społeczeństwa.

Jakie towary podlegają monitorowaniu w systemie SENT?

Ścieżka towarów monitorowanych przez SENT obejmuje zarówno przemieszczenia dostaw krajowych, jak i tych związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym oraz importem. Konkretny typ towarów podlegający monitorowaniu jest określony poprzez kod CN. Od 22 lutego 2022 roku wszystkie rodzaje odpadów transportowane do Polski lub tranzytujące przez kraj są rejestrowane w systemie SENT.

21 kwietnia 2023 roku weszły w życie kolejne przepisy. Ich celem jest uszczegółowienie ścieżki monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz handlu paliwami opałowymi. W rozporządzeniu zwrócono szczególną uwagę na przewóz zboża, jaj, mięsa drobiowego i produktów pszczelich, jeżeli ich masa brutto przekracza określone limity, a te produkty to produkty rolnicze wymienione w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013.

Nowe przepisy SENT przewidują obowiązek rejestracji przewozów tego rodzaju produktów. Obowiązek ten obejmuje nie tylko nabywania wewnątrzwspólnotowe, ale również przewozy między innymi państwami członkowskimi UE przez terytorium Polski. Wyjątkiem od tej reguły są transporty, które rozpoczynają się na terytorium Polski.

Zgłoszenie pojazdu do systemu SENT

Zgłaszanie przejazdów to formalność. Najważniejsze jest pilnowanie terminów zgłoszeń i staranne uzupełnianie danych. Błędy i zamierzone, i przypadkowe, są traktowane na równi, a proces odwoływania się od nałożonych kar zwykle nie jest efektywny.

By ułatwić sobie pracę, warto skorzystać z systemu telematycznego. Integracja telematyki z rządowym systemem sprawia, że nie musimy polegać na aplikacjach zainstalowanych na smartfonach kierowców. Alternatywa, jaką jest korzystanie z aplikacji na smartfonie kierowcy, ma wiele wad. Zasięg telefonów może być zróżnicowany, wymagany jest odpowiedni pakiet danych i dostęp do Internetu, smartfon może się rozładować, a kierowca może nie zauważyć, że aplikacja przestała raportować do systemu. Po 60 minutach przerwy w nadawaniu pojazd musi zostać zatrzymany do czasu wznowienia przesyłania sygnału – w przeciwnym razie grozi nam kara pieniężna.

Korzystający z telematyki dostawca, sam przesyła dane do systemu SENT. Te są dostępne online w czasie rzeczywistym, a kierowca nie musi brać udziału w całym procesie. Alert pojawia się po 30 i 50 minutach w razie przerwania transmisji.

Brak rejestracji w systemie SENT a kary

Odbierający towar ma obowiązek zgłosić to do rejestru i uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia. Uzyskany numer referencyjny ma obowiązek przekazać przewoźnikowi. Ignorowanie tych obowiązków niesie ze sobą konsekwencje finansowe: sankcję w wysokości 46 proc. wartości brutto przewożonego towaru podlegającego obowiązkowi zgłoszenia – nie mniej niż 20 tys. zł.

Brak numeru referencyjnegoalbo dokumentu zastępującego zgłoszenie w momencie rozpoczęcia przewozuniesie ze sobą konsekwencje w postaci grzywny w wysokości od 5 tys. do 7,5 tys. zł.

Zgodnie z komunikatem Krajowej Administracji Skarbowej, „naczelnik urzędu celno-skarbowego ma prawo wezwać podmiot uczestniczący w przewozie do przedstawienia środka transportu w określonym czasie i miejscu”. W takim przypadku, podmiot odbierający ma obowiązek przekazać to wezwanie przewoźnikowi. Niewywiązanie się z tego obowiązku może skutkować karą pieniężną w wysokości 20 tys. zł.

Wszystkie podmioty uczestniczące w przewozie towaru mają obowiązek uzupełniania i/lub natychmiastowego aktualizowania danych zawartych w zgłoszeniu. Dotyczy to informacji, do podania których były zobowiązane (nie obejmuje to informacji o ilości i rodzaju towaru). Zaniedbanie tego obowiązku, ewentualnie podanie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym (innych niż dotyczących towaru), skutkuje nałożeniem kary w wysokości 10 tys. zł.

Aż 100 tys. kary grozi za niedostarczenie ładunku do miejsca przeznaczenia.