Recykling baterii – jak wygląda i co z niego powstaje?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, co dzieje się z baterią, którą wrzucasz do pojemnika w sklepie? Recykling baterii to proces pełen tajemnic, ale jednocześnie kluczowy dla ochrony naszej planety. Jak przebiega? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Recykling baterii: czym jest?

Bateria to jedno lub więcej ogniw galwanicznych, które poprzez reakcje elektrochemiczne przekształcają energię chemiczną na energię elektryczną. Współcześnie najpopularniejsze są baterie jednorazowe, czyli takie, których po rozładowaniu nie można ponownie użyć, oraz akumulatory – te można wielokrotnie ładować.

Recykling baterii to procedura polegająca na przekształcaniu zużytych baterii i akumulatorów w materiały, które mogą być ponownie wykorzystane. To alternatywa dla tradycyjnego składowania odpadów oraz istotna strategia zmniejszania ilości surowców naturalnych wykorzystywanych do produkcji nowych baterii. W przeszłości baterie były czasami po prostu wyrzucane na wysypiska, co poważnie zanieczyszczało środowisko. Rozwój recyklingu baterii jest więc odpowiedzią na te wyzwania i ważnym elementem dążenia do bardziej zrównoważonej przyszłości.

Proces recyklingu baterii: od zbiórki do przetworzenia

Recykling baterii jest złożonym procesem, który zaczyna się od odpowiedzialnej zbiórki. Zużyte baterie można oddać w wielu miejscach, takich jak sklepy, szkoły, a nawet poczta. Te punkty zbiórki gromadzą baterie, a następnie są one transportowane do ośrodków recyklingu.

Aby przetworzyć baterie i akumulatory, konieczne jest wykorzystanie wyspecjalizowanych instalacji, które umożliwiają bezpieczne oddzielenie materiałów do odzysku od substancji niebezpiecznych. Recykling baterii może zostać przeprowadzany za pomocą różnych metod. Wybór odpowiedniej zależy głównie od składu przetwarzanych baterii oraz technologicznych możliwości zakładu zajmującego się recyklingiem.

Oto trzy podstawowe metody przetwarzania zużytych baterii:

• Mechaniczna separacja – w tym przypadku bateria jest fizycznie „niszczona”, a następnie rozdzielna na składniki.
• Metoda wytapiania – polega na stopieniu elementów baterii w zróżnicowanych temperaturach.
• Separacja chemiczna – umożliwia przekształcenie mieszaniny chemicznej w dwie lub więcej oddzielnych mieszanin. Wykorzystuje się w niej odpowiednio dobrane roztwory zasadowe lub kwasy do wyodrębnienia poszczególnych surowców.

Co zostaje z baterii po recyklingu?

Najczęściej pozyskiwanymi substancjami ze zużytych baterii i akumulatorów są aluminium, stal, mosiądz, miedź, cynk, kadm, kobalt, lit, mangan, nikiel, ołów i rtęć.

Regulacje prawne i polityki dotyczące recyklingu baterii

W wielu miejscach producenci baterii są odpowiedzialni za zapewnienie systemów zbiórki i recyklingu. W Polsce, na przykład, jest to regulowane przez Ustawa z 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach, która wprowadza zasady odpowiedzialności producenta i wymaga od nich organizowania systemów zbiórki zużytych baterii.

Międzynarodowe zasady i normy dotyczące recyklingu baterii

W 2020 roku niemal połowa przenośnych baterii i akumulatorów sprzedanych w Unii Europejskiej została zebrana w celu recyklingu. Nowe przepisy dotyczące baterii przenośnych wprowadzają bardziej rygorystyczne cele dotyczące zbierania tych produktów (45 proc. do 2023, 63 proc. do 2027 i 73 proc. do 2030 roku). Normy określono też w odniesieniu do baterii w lekkich środkach transportu (51 proc. do 2028 i 61 proc. do 2031 roku).

Role firm i konsumentów w recyklingu baterii

Zarówno firmy, jak i konsumenci mają kluczowe role do odegrania w recyklingu baterii. Firmy muszą przestrzegać przepisów i pracować nad innowacjami, które mogą poprawić efektywność recyklingu. Konsumenci są odpowiedzialni za właściwe usuwanie zużytych baterii – nie wolno wyrzucać ich do zwykłego kosza na śmieci. Grozi za to nawet 5 tys. zł grzywny.

Recykling baterii stoi jednak przed wieloma wyzwaniami. Z jednej strony rosnąca liczba różnych typów baterii / akumulatorów, w tym akumulatorów litowo-jonowych, które są sercem samochodów elektrycznych, stawia nowe wymagania w zakresie recyklingu. Z drugiej strony, rosnące zapotrzebowanie na surowce, takie jak lit, nikiel, kobalt czy miedź, stwarza możliwości dla rozwoju nowych technologii recyklingu.

Z biegiem czasu recykling baterii będzie prawdopodobnie mocniej zintegrowany z innymi aspektami zrównoważonego rozwoju, takimi jak energia odnawialna i mobilność elektryczna. Innowacje w recyklingu baterii będą niezbędne, aby sprostać tym wyzwaniom i skorzystać z możliwości, które stwarza zrównoważony rozwój.